خودآگاهی به معنای شناخت دقیق از خودمان است. این شناخت به ما کمک می‌کند تا بتوانیم افکار خود را کنترل کنیم و در لحظات حساس تصمیمات درستی براساس توانایی‌های خود بگیریم. شناخت دقیق هر کسی از خودش می‌تواند به او در یافتن مسیر درست کمک کند. برای اینکه بتوانیم به خودآگاهی دست پیدا کنیم باید با تکنیک های آن آشنا شویم.

در کوچینگ و شخصیت‌شناسی، خودآگاهی یک موضوع مهم است چرا که یک کوچ خیلی بهتر می‌تواند به افرادی که از خود شناخت بهتری دارند کمک نماید.

تعریف خودآگاهی

خودآگاهی(Self Awareness) به معنای شناخت و درک هر فرد از شخصیت، احساسات و انگیزه‌های درونی‌اش می باشد. خودآگاهی را می‌توان:

اطلاعات حسی، افکار و عواطف شخصی دانست که مفهوم «من» را برای هر فردی تداعی می‌کنند.

خودآگاهی را شناخت هر انسانی از کل هویتش می‌توان دانست. این شناخت با توجه به اینکه انسان‌ها دارای ویژگی‌های گوناگونی هستند از اهمیّت بسیاری برخوردار است. امروزه برای رسیدن به خودآگاهی می‌توان از تکنیک های مختلفی استفاده کرد.

پیشنهاد ویژه : رسیدن به خودآگاهی با دوره آموزشی شخصیت شناسی mbti

خودآگاهی لازمه زندگی موفق

شاید سوالی که ذهن شما را به خود مشغول کرده است این باشد که چه ضرورتی وجود دارد که به سراغ تکنیک های خودآگاهی برویم؟

در پاسخ به این سوال باید عنوان کنیم که خودآگاهی و شناخت خویشتن به ما کمک می‌کند تا به سمت زندگی موفق‌تری حرکت کنیم. خودآگاهی ما را به سمت انتخاب‌های درست و کسب مهارت‌های کاربردی سوق می‌دهد. مهارت‌هایی که موجب خواهند شد تا ما در زندگی روزمره، کسب و کار و ارتباطات موفق‌تر باشیم.

مراحل خودآگاهی

برای خودآگاهی باید مراحل مشخصی را طی کنیم. این مراحل عبارتند از:

1- شناخت روان

اتفاقات مختلفی که در اطراف ما می‌افتد را می‌توان به شیوه‌های گوناگونی تفسیر کرد. این تفاسیر مختلف می‌تواند بر روی عملکرد ما تاثیر بگذارد.

شاید تا بحال برای شما هم سوال پیش‌ آمده باشد که چرا برخی از انسان‌ها مثبت اندیش هستند و برخی دیگر منفی‌نگر؟

در پاسخ باید بگوییم که رفتارها از روان ما شکل می‌گیرند. خوشبختانه ما می‌توانیم با شناخت از روان خود برخی از ناهنجاری‌ها را تا حدود زیادی بهبود دهیم.

2- کنترل افکار

برای خودآگاهی باید بتوانیم افکار خود را کنترل کرده و به آن جهت بدهیم. در بسیاری از مواقع عصبانیت‌ها، غمگین شدن و حس شکست از افکار منفی ما ناشی می‌شوند.

برای اینکه بتوانیم به خودشناسی کامل دست پیدا کنیم باید بتوانیم افکار خود را مدیریت و سرچشمه پیدایش آنها را بشناسیم.

3- خطاهای شناختی

ذهن انسان‌ها توانایی‌های بسیاری دارد ولی باز هم در موارد بسیاری، دچار خطاهای شناختی می‌شود.

خطاهای شناختی نوعی اشتباه در تعریف واقعیات می‌باشند. این خطاها منجر به عدم درک صحیح ما می‌شوند که خود این موضوع منجر به این می‌شود تا موضوعات ساده و کوچک را بحران‌های بزرگی تصور کنیم.

بعضی از خطاهای شناختی عبارتند از:

• تفکر همه یا هیچ
• خطای بایدها
• خطای تعمیم دادن
• برچسب گذاری بر روی خود یا دیگران
• حذف رویدادهای بزرگ
• اعتماد به نفس بیش از حد
• خطای اثر لنگر
• تمرکز به آخرین اطلاعات

پیشنهاد ویژه : رسیدن به خودآگاهی با شرکت در جلسات کوچینگ

تکنیک های خودآگاهی ابزاری برای رشد فردی

برای خودآگاهی می‌توانید از تکنیک های خاصی بهره گرفت. این روش‌ها کمک می‌کنند تا با شناخت صحیح از خود بتوانیم در مسیر رشد و توسعه فردی حرکت کنیم. در ادامه به معرفی تکنیک های کاربردی در زمینه خودآگاهی می‌پردازیم.

1. درباره عملکردتان در موضوعات مختلف بی‌طرفانه قضاوت کنید. شناخت نقاط ضعف و قوت کمک می‌کند تا به خودآگاهی دست یابید.
2. دریافت بازخورد از دیگران درباره خودمان، می‌تواند در شناسایی نقاط ضعف و قوت ما موثر باشد.
3. یادداشت برداری و نوشتن نکات مهم روزمره یکی از تکنیک های کاربردی خودآگاهی می‌باشد.
4. اهداف بلند مدّت و چشم‌اندازهای خود را بنویسید و برای رسیدن به این اهداف پلن اجرایی تعریف کنید.
5. شخصیت خود را بشناسید و براساس این شخصیت فعالیت‌های خود را ساماندهی کنید.
6. به واکنش‌های دیگران درباره خودمان حساس باشیم و به دنبال یافتن نکاتی برای خودآگاهی بیشتر باشیم.
7. تمرین نه گفتن را شروع کنیم و سعی کنیم به موضوعاتی که زمان ما را هدر می‌دهند و جزئی از اهداف وبرنامه‌های ما نیستند به راحتی نه بگوییم.
8. در تصمیم‌گیری‌های مهم به درون خود توجه کنید و با سوالات اساسی، تصمیمی منطقی و درست بگیرید.
9. رویا پردازی کنید و برای تحقق این رویاها و آرزوها تلاش کنید.
10. از مشاوران و کوچ‌های حرفه‌ای کمک بگیریم تا هزینه و زمان رسیدن به خودآگاهی را بتوانید کاهش دهید.

فواید خودآگاهی

خودآگاهی و خودشناسی کمک می‌کنند تا:

• احساسات خود را بهتر بشناسیم
• شناخت بهتری از نیازهای خود پیدا کنیم
• نقاط قوت و ضعف خود را بدانیم
• انتخاب اهداف واقع‌بینانه‌ای داشته باشیم
• از رویاپردازی و اهداف غیرقابل دستیابی دوری کنیم
• مثبت‌اندیش باشیم و برای برطرف کردن ضعف‌هایمان تلاش کنیم.
• و..

باید توجه داشته باشیم که خودآگاهی یک چرخه متوالی است که هرگز پایان نمی‌یابد. هر کسی در هر سن و شرایط نیاز به شناخت بیشتر از خود دارد. بکارگیری تکنیک‌های مختلف موجب می‌شود تا خیلی سریع به خودآگاهی برسیم.