آنچه در این مطلب، مطالعه میفرمایید:
Toggleلازم است بدانید مدلهای شخصیت شناسی و رفتارشناسی، انواع متعددی دارد که شاید نام برخی از آنها را شنیده باشید و در این مقاله به تعدادی از مهمترین آنها اشاره میکنیم:
چنانچه نسبت به انجام تست mbti تمایل دارید میتوانید از طریق آکادمی پریسا احمدی منش اقدام کنید.
مدل پنج عاملی شخصیت (BIG5)
این مدل بر پایهی پنج عامل شخصیتی زیر، کاربردهای موثری در تشخیص دقیقتر شخصیت خصوصا در مباحث سازمانی دارد.
- برونگرایی(Extraversion)
- پذیرش تجربههای جدید(Openness to experience)
- وجدان و مسئولیتپذیری(Conscientiousness)
- سازگاری و موافق بودن(Agreeableness)
- نوروتیک بودن(Neuroticism)
مدل هالند(مدل سنجش علاقمندیهای شغلی )
جان هالند مبدع این مدل، معتقد است که افراد زمانی بهترین موفقیت و راندمان شغلی را خواهند داشت که ماهیت شغلشان با شخصیتشان هماهنگ باشد و افراد را بر این اساس در 6 گروه زیر، طبقه بندی میکند:
- واقعبین (R)
- کاوشگر (I)
- هنری (A)
- اجتماعی (S)
- اهل ریسک (E)
- سنتی (C)
مدل رفتارشناسی دیسک DISC
اساس و پایه دیسک ، بر خلاف مدل MBTI رفتارشناسی است (نه شخصیت شناسی) و دسته بندیها در این مدل به شرح زیر است
- تیپ D سلطه گرها
- تیپ I تاثیرگذارها
- تیپ S دارای ثبات
- تیپ C وظیفه گراها
مدل آرکتایپ ( کهن الگو )
پایه و اساس تست شخصیتی آرکتایپ، دستهبندی افراد بر اساس انرژیهای روانی زنان و مردان است وبه مبحث سایه ها و لایه های عمیق شخصیتی میپردازد.
از بین مدلهای شخصیت شناسی ، کدام بهتر است ؟
نکته مهم این است که این مدلها همگی در صورت نحوه استفاده درست ، معتبر و کارا هستند پس بین آنها بهتر و بدتر وجود ندارد و بهتر است بپرسیم برای کاربرد خاص، کدام مدل مناسبتر است ؟
پس کاربرد و هدف از انجام کار مهم است مثلا
- مدل بیگ 5 کاربرد سازمانی دارد.
- مدل هالند فقط کاربردهای شغلی دارد و برای انتخاب شغل مناسب است.
- مدل دیسک رفتار امروز افراد رو در سازمانها نشان میدهد نه شخصیت ذاتی آنها را
- آرکتایپ ها برای خودشناسی عمیق و روانکاوانه است و در بحث شغلی و سازمانی کاربرد زیادی ندارد.
جایگاه شخصیت شناسی MBTI در بین انواع شخصیت شناسی
من بین همه این مدلها، به دلایل زیر مدل MBTI را جهت استفاده و آموزش انتخاب کرده ام :
- MBTI آموزش پذیر است و افراد براحتی با یک دوره آموزشی حرفهای میتوانند آن را فرا بگیرند( مثلا مدل بیگ5، سطح تخصص و تسلط بالایی نیاز دارد و براحتی توسط همه افراد قابل یادگیری و تشخیص نیست)
- MBTI کاربردی است به این معنی که افراد بعد از یادگیری، به راحتی میتوانند آن را در زندگی خود بکار بگیرند
- MBTI مرز مشترک زیادی با بقیه مدلها دارد و به عبارتی پایه اکثر مدلها است
- MBTI در تمام حوزههای زندگی فردی و شغلی، کسب و کار و روابط، کاربرد دارد( مثلا هالند اینگونه نیست و فقط کاربرد شغلی دارد و یا بیگ 5 فقط کاربرد سازمانی دارد)
- MBTI شخصیت افراد را که ذاتی است بررسی میکند و این امتیاز خیلی مهمی برای این ابزار است(مثلا دیسک رفتار آدمها را بررسی میکند نه شخصیت ذاتی آنها را )