لازم است بدانید مدلهای شخصیت شناسی و رفتارشناسی، انواع متعددی دارد که شاید نام برخی از آنها را شنیده باشید و در این مقاله به تعدادی از مهمترین آنها اشاره میکنیم:
چنانچه نسبت به انجام تست mbti تمایل دارید میتوانید از طریق آکادمی پریسا احمدی منش اقدام کنید.
آنچه در این مطلب، مطالعه میفرمایید:
Toggleمدل پنج عاملی شخصیت (BIG5)
این مدل بر پایهی پنج عامل شخصیتی زیر، کاربردهای موثری در تشخیص دقیقتر شخصیت خصوصا در مباحث سازمانی دارد.
- برونگرایی(Extraversion)
- پذیرش تجربههای جدید(Openness to experience)
- وجدان و مسئولیتپذیری(Conscientiousness)
- سازگاری و موافق بودن(Agreeableness)
- نوروتیک بودن(Neuroticism)
مدل هالند(مدل سنجش علاقمندیهای شغلی )
جان هالند مبدع این مدل، معتقد است که افراد زمانی بهترین موفقیت و راندمان شغلی را خواهند داشت که ماهیت شغلشان با شخصیتشان هماهنگ باشد و افراد را بر این اساس در 6 گروه زیر، طبقه بندی میکند:
- واقعبین (R)
- کاوشگر (I)
- هنری (A)
- اجتماعی (S)
- اهل ریسک (E)
- سنتی (C)
مدل رفتارشناسی دیسک DISC
اساس و پایه دیسک ، بر خلاف مدل MBTI رفتارشناسی است (نه شخصیت شناسی) و دسته بندیها در این مدل به شرح زیر است
- تیپ D سلطه گرها
- تیپ I تاثیرگذارها
- تیپ S دارای ثبات
- تیپ C وظیفه گراها
مدل آرکتایپ ( کهن الگو )
پایه و اساس تست شخصیتی آرکتایپ، دستهبندی افراد بر اساس انرژیهای روانی زنان و مردان است وبه مبحث سایه ها و لایه های عمیق شخصیتی میپردازد.
از بین مدلهای شخصیت شناسی ، کدام بهتر است ؟
نکته مهم این است که این مدلها همگی در صورت نحوه استفاده درست ، معتبر و کارا هستند پس بین آنها بهتر و بدتر وجود ندارد و بهتر است بپرسیم برای کاربرد خاص، کدام مدل مناسبتر است ؟
پس کاربرد و هدف از انجام کار مهم است مثلا
- مدل بیگ 5 کاربرد سازمانی دارد.
- مدل هالند فقط کاربردهای شغلی دارد و برای انتخاب شغل مناسب است.
- مدل دیسک رفتار امروز افراد رو در سازمانها نشان میدهد نه شخصیت ذاتی آنها را
- آرکتایپ ها برای خودشناسی عمیق و روانکاوانه است و در بحث شغلی و سازمانی کاربرد زیادی ندارد.
جایگاه شخصیت شناسی MBTI در بین انواع شخصیت شناسی
من بین همه این مدلها، به دلایل زیر مدل MBTI را جهت استفاده و آموزش انتخاب کرده ام :
- MBTI آموزش پذیر است و افراد براحتی با یک دوره آموزشی حرفهای میتوانند آن را فرا بگیرند( مثلا مدل بیگ5، سطح تخصص و تسلط بالایی نیاز دارد و براحتی توسط همه افراد قابل یادگیری و تشخیص نیست)
- MBTI کاربردی است به این معنی که افراد بعد از یادگیری، به راحتی میتوانند آن را در زندگی خود بکار بگیرند
- MBTI مرز مشترک زیادی با بقیه مدلها دارد و به عبارتی پایه اکثر مدلها است
- MBTI در تمام حوزههای زندگی فردی و شغلی، کسب و کار و روابط، کاربرد دارد( مثلا هالند اینگونه نیست و فقط کاربرد شغلی دارد و یا بیگ 5 فقط کاربرد سازمانی دارد)
- MBTI شخصیت افراد را که ذاتی است بررسی میکند و این امتیاز خیلی مهمی برای این ابزار است(مثلا دیسک رفتار آدمها را بررسی میکند نه شخصیت ذاتی آنها را )