سبک رهبری

سبک‌های رهبری طبقه‌بندی‌هایی از نحوه رفتار یک فرد در حین رهبری یک گروه هستند. سبک‌های رهبری  لوین عبارت‌اند از: اقتدارگرایانه (خودکامه)، مشارکتی (دموکراتیک) و تفویضی

سبک‌های رهبری لوین Lewin’s Leadership Styles

در سال 1939، گروهی از محققین به رهبری کرت لوین روان‌شناس، شروع به شناسایی سبک‌های مختلف رهبری کردند. در حالی که تحقیقات بیشتر انواع متفاوت‌تری از رهبری را شناسایی کرده است، این مطالعه اولیه بسیار تأثیرگذار بود و سه سبک اصلی رهبری را ایجاد کرد که ارائه‌دهنده سکوی پرشی برای نظریه‌های رهبری تعریف شده‌اند.

در مطالعه لوین، دانش‌آموزان به یکی از سه گروه با رهبر مستبد، دموکراتیک یا آزادانه اختصاص داده شدند. سپس کودکان در یک پروژه هنری و صنایع دستی هدایت شدند، در حالی که محققان رفتار کودکان را در پاسخ به سبک‌های مختلف رهبری مشاهده کردند. پژوهشگران دریافتند که سبک رهبری دموکراتیک در الهام بخشیدن به پیروان برای عملکرد خوب مؤثرترین است.

رهبری اقتدارگرا (خودکامه یا استبدادی)

رهبران اقتدارگرا که به عنوان رهبران خودکامه نیز شناخته می‌شوند، انتظارات روشنی را برای آنچه که باید انجام شود، چه زمانی باید انجام شود و چگونه باید انجام شود، ارائه می‌کنند. این سبک رهبری به‌شدت هم بر فرمان رهبر و هم بر کنترل پیروان متمرکز است. همچنین بین رهبر و اعضا تفکیک آشکاری وجود دارد. رهبران اقتدارگرا به طور مستقل تصمیم می‌گیرند، با نظر اندک یا بدون نظر بقیه اعضای گروه.

محققان دریافتند که تصمیم‌گیری تحت رهبری استبدادی خلاقیت کمتری دارد. لوین همچنین به این نتیجه رسید که حرکت از سبک استبدادی به سبک دموکراتیک دشوارتر از انجام عکس این عمل است. سوءاستفاده از این سبک رهبری معمولاً به عنوان دیکتاتوری تلقی می‌شود.

رهبری اقتدارگرا به بهترین وجه در شرایطی اعمال می‌شود که زمان کمی برای تصمیم‌گیری گروهی وجود دارد یا جایی که رهبر آگاه‌ترین عضو گروه است. زمانی که شرایط مستلزم تصمیم‌گیری‌های سریع و اقدامات قاطع باشد، رویکرد استبدادی می‌تواند رویکرد خوبی باشد. با این حال، تمایل به ایجاد محیط‌های ناکارآمد و حتی خصمانه دارد و اغلب پیروان را در برابر رهبر سلطه‌گر قرار می‌دهد.

رهبری مشارکتی (دموکراتیک)

مطالعه لوین نشان داد که رهبری مشارکتی که به عنوان رهبری دموکراتیک نیز شناخته می‌شود، معمولاً مؤثرترین سبک رهبری است. رهبران دموکرات به اعضای گروه راهنمایی می‌کنند، اما در گروه شرکت می‌کنند و اجازه ورود به سایر اعضای گروه را نیز می‌دهند. در مطالعه لوین، کودکان این گروه نسبت به اعضای گروه استبدادی بهره‌وری کمتری داشتند، اما مشارکت آنها کیفیت بالاتری داشت.

در سبک رهبری دموکراتیک رهبران مشارکتی، اعضای گروه را تشویق به مشارکت می‌کنند، اما در فرایند تصمیم‌گیری، حرف آخر را حفظ می‌کنند. اعضای گروه احساس می‌کنند درگیر این فرایند هستند و انگیزه و خلاقیت بیشتری دارند. رهبران دموکراتیک تمایل دارند که پیروان احساس کنند بخش مهمی از تیم هستند که به تقویت تعهد نسبت به اهداف گروه کمک می‌کند.

رهبری تفویضی

لوین دریافت که کودکان تحت رهبری تفویضی که به عنوان رهبری آزاد شناخته می‌شوند، کمترین بهره‌وری را از هر سه گروه دارند. بچه‌های این گروه نیز از رهبر خواسته‌های بیشتری داشتند، همکاری کمی نشان می‌دادند و قادر به کار مستقل نبودند.

رهبران هیئتی راهنمایی اندکی به اعضای گروه ارائه می‌دهند یا اصلاً راهنمایی نمی‌کنند و تصمیم‌گیری را بر عهده اعضای گروه می‌گذارند. در حالی که این سبک رهبری می‌تواند در موقعیت‌هایی که شامل متخصصان بسیار ماهر می‌شود مفید باشد، اغلب به نقش‌های نامناسب و فقدان انگیزه می‌انجامد.

لوین خاطرنشان کرد که رهبری آزاد منجر به گروه‌هایی می‌شود که فاقد جهت‌گیری هستند و اعضایی که یکدیگر را به خاطر اشتباهات سرزنش می‌کنند، از پذیرش مسئولیت شخصی امتناع می‌ورزند، پیشرفت کمتری می‌کنند و کار کمتری تولید می‌کنند.

لازم به ذکر است، علاوه بر سبک رهبری لوین سبک‌های دیگری هم وجود دارد که برخی از آن ها عبارت اند از:

سبک رهبری کوچینگ

یک رهبر کوچینگ کسی است که می‌تواند به‌سرعت نقاط قوت، ضعف و انگیزه اعضای تیم خود را برای کمک به پیشرفت هر فرد تشخیص دهد. این نوع رهبر اغلب به اعضای تیم در تعیین اهداف هوشمندانه کمک می‌کند و سپس بازخورد منظمی را با پروژه‌های چالش‌برانگیز برای ارتقای رشد ارائه می‌کند. آنها در تعیین انتظارات روشن و ایجاد یک محیط مثبت و انگیزشی ماهر هستند. کوچینگ کسب و کار می‌تواند کمک بزرگی به رشد سازمان بکند.

سبک رهبری بصیرتی

رهبران بصیر توانایی قدرتمندی دارند تا با الهام بخشیدن به کارمندان و جلب اعتماد برای ایده‌های جدید، پیشرفت و دوره‌های تغییر را به پیش ببرند. یک رهبر بصیر همچنین قادر است یک پیوند سازمانی قوی ایجاد کند. آنها تلاش می‌کنند تا اعتماد به نفس را در میان گزارش‌های مستقیم و همکارانشان به طور یکسان تقویت کنند.

سبک رهبری پیسیتر (Pacesette)

روش Pacesette یکی از مؤثرترین روش‌ها برای دستیابی به نتایج سریع است. رهبران Pacesetter در درجه اول بر عملکرد متمرکز هستند، اغلب استانداردهای بالایی را تعیین می‌کنند و اعضای تیم خود را برای دستیابی به اهداف خود مسئول می‌دانند.

در حالی که این سبک رهبری در محیط‌های سریع که در آن اعضای تیم باید انرژی بگیرند انگیزه‌بخش و مفید است، اما همیشه بهترین گزینه برای اعضای تیمی نیست که به راهنمایی و بازخورد نیاز دارند.

جمع‌بندی

در این مطلب سعی کردیم تا شما را با توضیح چیستی سبک رهبری آشنا کردیم و پس از آن انواع سبک‌های رهبری را برایتان بازگو کردیم و به طور مختصر هریک را برای شما توضیح دادیم. شما می‌توانید درباره کوچینگ سازمانی نیز در سایت ما مطالعه بفرمایید. همچنین اگر به سبک کوچینگ علاقه‌مندید می‌توانید در دوره تربیت کوچ مرکز ما شرکت بفرمایید. با تشکر از شما که وقت ارزشمندتان را در اختیار ما گذاشتید و به مطالعه این مقاله پرداختید.